Blockchain'in (blok zinciri) Türkçesi

Gün geçmiyor ki herhangi bir teknolojik gelişme yenilik hayatımıza büyük etkiler ile girmesin. Son yılların en önemli çığır açması umulan gelişmelerinden biri de İngilizce 'blockchain' veya 'block chain' olarak ifade edilen ve Türkçe söylenişi de genellikle 'blok zinciri' olan olgu.

Bu İngilizce tabirin dilimize yerleşmesini önlemek adına bir Türkçe karşılık önermek istiyorum:

'Külçe zinciri'

İngilizce 'block' veya Türkçe söylenişi ile 'blok' yerine 'külçe' kullanabiliriz. Bu tabir ile külçe zinciri:

Şifreleme yöntemleri kullanılarak birbirine bağlanan külçe adı verilen büyüyen kayıt listesi

olarak tanımlanabilir*.

Bu şekilde bu güvenilir ve merkezi olarak yönetilebilen (üçüncü bir tarafa gerek duyulmayan) tekniğin en önemli yapı taşı "külçe" olarak adlandırılacaktır. Külçe altın ne kadar değerli ve taklit edilemezse bu zincirdeki külçelerde o kadar önemli ve kurcalanamaz şekilde tüm sistem tasarlanmış oluyor.

Türk Dil Kurumu sözlüğünde 'külçe' sözcüğünün anlamlarından biri külçe zincirindeki anlamı ihtiva etmektedir:

külçe

3. isim Yığın durumundaki nesnelerin oluşturduğu küme

Umarım bu karşılık benimsenir ve ben de çağımızın bu önemli buluşunun Türkçe konuşan insanlarca daha doğal benimsenmesi ve kavranması adına isim babası olurum :)

* Vikipedi 'blok zinciri' maddesi

 

İnternet işi! Yeni bir dijital uygulama var; ben onun kodlarını yazıyorum.

Çölün ortasında, ıraktan iki birbirine uzak kişinin karaltısı görülür...

 Bir genç, masa başında dizüstü bilgisayarı önündedir.

 TTNET'in reklam yüzü Şener Şen, gencin yanına yaklaşır.

 Bu tuhaf rüya gibi bir giriş ile beraber ikili arasında şu karşılıklı konuşma geçer:

- Oğlum sen ne yapıyorsun burada?

- Çalışıyorum Şener ağabey.

- Bunlar ne böyle?

- İnternet işi! Yeni bir dijital uygulama var; ben onun kodlarını yazıyorum.

- Sen tek başına?

- Hı hı...

- Senin bu yaptıklarınla kim görecek burada? … Kim alkışlayacak? … Sen gel benimle bakalım...

Ne dersiniz, Sayısal Devrimi Dijital Yanılsamalarla Kaçırıyor Muyuz? demekle doğru mu düşünmüşüm?

Bu güzide reklam filmi (2012 - TTNET Yeteneğe Destek)

Sayısal Devrimi Dijital Yanılsamalarla Kaçırıyor Muyuz?

(C) 2012 Gürol C.

Sayısal denilince artık insanların aklına ne geliyor?

• Sayısal/Sözel Sınav?
• Sayısal Loto?

Ama dijital ya da digital (digitıl) kelimesi pek çok yerde kullanılıyor:

• Dijital Saat (ilk Casio marka kol saatleri ile bu kelime ile tanıştık herhalde),
• Dijital Dünya,
• Dijital Devreler,
• Dijital Fotoğraf Makinesi,
• Dijital Video Kamera,

ve böyle devam ediyor... Hatta Digitürk diye bir özel televizyon hizmeti şirketimiz bile var... Peki bunun sakıncası ne denilebilir?
Bilgisayara tek tük "Computer" diyenler çıkıyorsa da doğru ve mükemmel bir öngörü ile bu şekilde söyleniyor. Söyleniyor ki çocuklar "ben büyünce bilgisayar mühendisi olacağım", diyor. Computer denilseydi; acaba bilgisayar dönemini bu kadar hızlı yakalar mıydık? Emin değilim.
Sayısal da bence bilgisayar kadar önemli.

• Sayısal Saat,
• Sayısal Dünya,
• Sayısal Devreler,
• Sayısal Fotoğraf Makinesi,
• Sayısal Video Kamera,

Sayılarla ve dolayısıyla matematik ile bağ koptuğunda, çağdaş bilim ve ileri bilişim teknolojilerini üretmek mümkün müdür? Biraz daha duyarlı olmak gerekmez mi?

Dijital'in Türkçesi var: Sayısal